Η πιθανή δημιουργία νέας λατομικής ζώνης στην κοινότητα Ανδρολίκου της επαρχίας Πάφου προκαλεί την έντονη ανησυχία των κατοίκων της περιοχής. Οι κάτοικοι επισημαίνουν πως δεν πρόκειται να αποδεχθούν την περαιτέρω υποβάθμιση των περιβαλλοντικών συνθηκών και της ποιότητας ζωής τους. Το θέμα ηγέρθη μετά που η Υπηρεσία Μεταλλείων και Λατομείων του Υπουργείου Γεωργίας προέβη στην προκήρυξη δημόσιας σύμβασης για την εκπόνηση Μελέτης Εκτίμησης επιπτώσεων στο Περιβάλλον (ΜΕΕΠ) και Μελέτης Ειδικής Οικολογικής Αξιολόγησης (ΜΕΟΑ) για την εκτίμηση των ενδεχόμενων επιπτώσεων από την πιθανή δημιουργία νέας λατομικής ζώνης (ΛΖ) στην κοινότητα Ανδρολίκου της επαρχίας Πάφου. Στο μεταξύ συμφέροντα φαίνεται να έχουν σχέση με τη λειτουργία των λατομείων, σύμφωνα με πληροφορίες, καθώς περνούν βαρέα οχήματα από τους δρόμους των κοινοτήτων τους και λαμβάνουν σημαντικές αποζημιώσεις για συντήρηση των δρόμων.
«Ολιστική διαχείριση»
Η επίτροπος Περιβάλλοντος Αντωνία Θεοδοσίου ασχολείται με τα λατομεία της Ανδρολίκου από το 1987. Σε δηλώσεις στον «Πολίτη» η κ. Θεοδοσίου τάχτηκε υπέρ της ολιστικής διαχείρισης του τοπίου, του περιβάλλοντος και της βιοποικιλότητας. Δεν λέω είπε, «ότι δεν θέλουμε λατομεία αλλά πρέπει να αξιολογήσουμε και άλλους παράγοντες και να φροντίσουμε να λειτουργήσουμε ολιστικά όπως για παράδειγμα να αξιοποιήσουμε σε πολύ μεγαλύτερο βαθμό τα υλικά που προκύπτουν από εκσκαφές και κατεδαφίσεις, να ελέγξουμε καλύτερα την προστασία της ακτογραμμής και την εφαρμογή λύσεων βασισμένων στη φύση έναντι της αναγκαιότητας δημιουργίας κυματοθραυστών, τη χρήση άλλων υλικών για οικοδομές όπως τους ωμόπλινθους, αλλά και να εξετάσουμε τους υφιστάμενους ρυθμούς οικοδόμησης ανάπτυξής μας». Η επίτροπος είπε πως θα εξετάσει με προσοχή τα πορίσματα της ΜΕΕΠ και του ΕΟΑ όταν αυτές ολοκληρωθούν και θα εκφράσει επιστημονικά και τεκμηριωμένα τις απόψεις της. Ωστόσο προκαταρκτικά, όπως είπε, γνωρίζοντας βαθιά το πρόβλημα της περιοχής και τη συνεχή επέκταση των υφιστάμενων λατομικών ζωνών στην Ανδρολίκου, διαπιστώνει ότι πολύ λίγο λαμβάνεται υπόψη η ανασυγκρότηση και διατήρηση του οικισμού και η ευημερία των κατοίκων και η προσέλκυση νέων κατοίκων ή/και ενοικιαστών. Αντίθετα, όπως είπε παρατηρείται η κατάρρευση οικοδομών ή και η κατεδάφισής τους ως ετοιμόρροπων, αντί αυτά να στερεώνονται και να τους προσδίδονται χρήσεις. Σημειώνει δε, ότι η Ανδρολίκου λόγω της τοπογραφίας της, των φαραγγιών που την περιβάλλουν, του χαρακτήρα των παραδοσιακών της οικοδομών αλλά και την εγγύτητά της με τη θάλασσα θα είχε σημαντικές δυνατότητες οικολογικής ανάπτυξης, εάν το κράτος ενέκυπτε στρατηγικά σε σχετικούς σχεδιασμούς. Η κ. Θεοδοσίου, διετέλεσε την περίοδο 2012- 2017 διευθύντρια Διαχειριστικού Σχεδίου Έργου Ακάμα και είχαν εγκριθεί στο πλαίσιο Συντονιστικής Επιτροπής σειρά προτάσεων που είχαν υποβληθεί εκ μέρους της σε συνεργασία με την Τοπική Αρχή Ανδρολίκου. Ελάχιστα έργα δρομολογήθηκαν από την Επαρχιακή Διοίκηση τότε, ενώ ένα από αυτά αποτελούσε η δημιουργία χωριού γεωλογικού ενδιαφέροντος σε περιοχές όπου η λατόμηση είχε κορεσθεί, αντί να γίνονται επιχωματώσεις, καθώς και η δημιουργία ανοικτού θεάτρου στην κοιλότητα του μεγαλύτερου λατομείου. Εκτίμησε πως στο τέλος η κοινότητα της Ανδρολίκου θα μείνει με δέκα σπίτια για να υπάρχουν τα λατομεία.
Κανένας σεβασμός
Όπως ανέφερε η επίτροπος Περιβάλλοντος στον «Π» δεν υπάρχει σεβασμός και διαχείριση της πολιτιστικής και αρχιτεκτονικής μας κληρονομιάς, του τοπίου και της βιοποικιλότητας, σημειώνοντας παράλληλα, σε ήδη αδειοδοτημένα λατομεία υπάρχουν απολιθώματα εκατομμυρίων χρόνων. Πρόσθεσε πως όταν καθορίστηκαν οι περιοχές Natura 2000 στην Ανδρολίκου αυτές περιορίστηκαν στις κοίτες ορισμένων φαραγγιών και στις όχθες τους, ενώ αφέθηκαν εκτός τα ενδιάμεσά τους υψίπεδα τα οποία παρουσιάζουν επίσης μεγάλο ευρωπαϊκό και εθνικό ενδιαφέρον. Επεσήμανε πως η Πολεοδομία όταν είχε κάνει το πρώτο της Τοπικό Σχέδιο για τον Ακάμα (την περίοδο του 1989-1990) σκοπό είχε να προστατεύσει τα υψίπεδα από την οικοδομική ανάπτυξη, και έτσι καθόρισε σε αυτά κτηνοτροφικές ζώνες, ενώ υπάρχει μέρος από παλιά που αφορά ζώνη αρχαιολογικού ελέγχου. Με βάση το νέο τοπικό σχέδιο το οποίο έχει ολοκληρωθεί και δημοσιευτεί πριν λίγο καιρό, φαίνεται είπε η κ. Θεοδοσίου να ευνοεί σε μέρος αυτών των υψιπέδων μεταξύ του Πετράτη και του φαραγγιού Καμάρες να μπορεί να γίνει λατομική περιοχή εφ’ όσον εκπονηθούν και εγκριθούν οι απαραίτητες μελέτες. Πάντως, είπε πως στις μελέτες δεν περιλήφθηκε όρος να εξεταστούν εναλλακτικές περιοχές για σκοπούς λατόμησης. Ανέφερε ακόμη πως έχουν υποβληθεί δύο καταγγελίες στο γραφείο της από κατοίκους της Ανδρολίκου καθώς και μισθωτές κατοίκων που αφορούν τα λατομεία και την ενδεχόμενη επέκταση της λατομικής ζώνης, ενώ η μία εκ των δύο είναι υπογραμμένη από τον ίδιο τον αντιδήμαρχο της οικείας Τοπικής Αρχής και αναμένει τις απαντήσεις των αρμοδίων υπηρεσιών.
Αντιδράσεις Οικολόγων
Βασικός λόγος για τον οποίο τάσσονται ενάντια στο Τοπικό Σχέδιο Ακάμα και έγινε ένσταση για το συγκεκριμένο είναι η λατομική ζώνη στην Ανδρολίκου, ανέφερε ο πρόεδρος του Κινήματος Οικολόγων, Γιώργος Περδίκης. Εμείς, είπε διαφωνούμε κάθετα στην επέκταση της λατομικής ζώνης σημειώνοντας πως γίνονται ήδη ενέργειες για να διευκολυνθεί η επέκτασή της. Κανονικά, πρόσθεσε ο κ. Περδίκης, πρέπει να μπει ένας μακροχρόνιος σχεδιασμός για να κλείσει εντελώς η λατομική ζώνη και να γίνει αποκατάσταση του περιβάλλοντος. Ενδεικτικά διερωτήθηκε πώς μπορεί να έχουμε περιοχή Νatura και να λειτουργεί μέσα η λατομική ζώνη;
Δεν συναινούν οι κάτοικοι
Στο μεταξύ κάτοικοι, νόμιμοι ιδιοκτήτες ή/και δικαιούχοι χρήστες γης ή/και κατοικιών) της κοινότητας Ανδρολίκου της επαρχίας Πάφου, δεν συναινούν στην περαιτέρω επέκταση της υφιστάμενης, πόσω μάλλον στη δημιουργία νέας λατομικής στην περιοχή. Σε δηλώσεις της στον «Π» η Άννα Γιάλλουρου που διαθέτει εξοχική κατοικία στην περιοχή, ανέφερε πως οι άμεσα ενδιαφερόμενοι και επηρεαζόμενοι περίοικοι, θεωρούν ότι η κατασκευή και λειτουργία λατομικών και σκυροθραυστικών μονάδων κατά τις τελευταίες τέσσερεις δεκαετίες έχει ήδη προκαλέσει σοβαρές, αρνητικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο περιβάλλον της κοινότητας Ανδρολίκου της επαρχίας Πάφου. Επεσήμανε πως οι κάτοικοι της περιοχής εκτιμούν ότι η κοινότητα Ανδρολίκου της επαρχίας Πάφου έχει ιδιαίτερη οικολογική και αρχαιολογική αξία. Ωστόσο σημειώνουν, η σημαντική φυσική και πολιτιστική κληρονομιά του τόπου δέχεται ήδη πιέσεις και αντιμετωπίζει σοβαρές απειλές, λόγω ακριβώς της μακροπρόθεσμης κατασκευής και λειτουργίας λατομικών και σκυροθραυστικών μονάδων στην περιοχή. Με βάση τα πιο πάνω, ως άμεσα ενδιαφερόμενοι και επηρεαζόμενοι περίοικοι δεν πρόκειται σημειώνουν να αποδεχθούν την περαιτέρω υποβάθμιση των περιβαλλοντικών συνθηκών και της ποιότητας ζωής τους, από τις σκόνες και τον θόρυβο, αλλά ούτε και την περαιτέρω αλλοίωση και καταστροφή της φυσικής και πολιτιστικής κληρονομιάς του τόπου μας όπως και επηρεασμό της ενασχόλησής μας με την κτηνοτροφία. Η κ. Γιάλλουρου εκτιμά όπως και οι υπόλοιποι κάτοικοι της περιοχής ότι η προκήρυξη δημόσιας σύμβασης για την εκπόνηση ΜΕΕΠ και ΜΕΟΑ για την εκτίμηση των ενδεχόμενων επιπτώσεων από την πιθανή δημιουργία νέας λατομικής ζώνης στην κοινότητα Ανδρολίκου της επαρχίας Πάφου φαίνεται να παρουσιάζει σοβαρά κενά, τα οποία δεν μπορούν να γίνουν αποδεκτά από την πλευρά μας. Θεωρούν επίσης, απαράδεκτη τη μη εξέταση εναλλακτικών επιλογών, όπως προνοείται με βάση το ενωσιακό και εθνικό δίκαιο προστασίας του περιβάλλοντος και διατήρησης της φύσης. Συνεπώς, η επιβολή της επέκτασης της υφιστάμενης ή/και της δημιουργίας μίας νέας λατομικής ζώνης στην κοινότητα Ανδρολίκου, ως της «μοναδικής λύσης» στο πρόβλημα της κάλυψης των λατομικών αναγκών της επαρχίας Πάφου, δεν πρόκειται να γίνει αποδεκτή από την πλευρά τους, συμπληρώνουν. Αντιθέτως, συνέχισε η κ. Γιάλλουρου, «θεωρούμε ότι, μετά από τέσσερις ολόκληρες δεκαετίες εντατικής λατόμησης και εξόρυξης θραυστών αδρανών υλικών και φυσικών ογκόλιθων ασβεστόλιθου, η κατασκευή και λειτουργία λατομικών και σκυροθραυστικών μονάδων έχει ήδη υπερβεί κατά πολύ τη φέρουσα ικανότητα της περιβαλλοντικά ευαίσθητης περιοχής της κοινότητας Ανδρολίκου της επαρχίας Πάφου, η οποία αποτελεί σημαντικότατο και αναπόσπαστο κομμάτι της Χερσονήσου Ακάμα». Επιπρόσθετα σημειώνει, η εντατική λατόμηση και εξόρυξη θραυστών αδρανών υλικών και φυσικών ογκόλιθων ασβεστόλιθου στην κοινότητα Ανδρολίκου της επαρχίας Πάφου έχει ήδη επιφέρει σοβαρές, αρνητικές και μη αναστρέψιμες επιπτώσεις στο περιβάλλον, περιλαμβανομένου του πληθυσμού και της ανθρώπινης υγείας, της βιοποικιλότητας και ιδιαίτερα των σπάνιων, απειλούμενων και προστατευόμενων ειδών και ενδιαιτημάτων που καταγράφονται στην περιοχή, του φυσικού και πολιτιστικού τοπίου, των υπόγειων και επιφανειακών νερών, της ατμόσφαιρας και του κλίματος, του εδάφους και της γεωλογικής κληρονομιάς, των υλικών αγαθών και χρήσεων γης, της πολιτιστικής, αρχαιολογικής και αρχιτεκτονικής κληρονομιάς, καθώς και των αλληλοεπιδράσεων που οι πιο πάνω παράγοντες έχουν μεταξύ τους. Λαμβάνοντας υπόψη τα πιο πάνω, θεωρούμε είπε η κ. Γιάλλουρου, ότι η λειτουργία λατομικών και σκυροθραυστικών μονάδων στην κοινότητα Ανδρολίκου της επαρχίας Πάφου πρέπει να τερματιστεί με την εξάντληση των λατομικών αποθεμάτων της υφιστάμενης λατομικής ζώνης. Ακολούθως συνέχισε, θα πρέπει να προστατευτεί και να αποκατασταθεί το περιβάλλον και το τοπίο της περιοχής, όπως προνοείται με βάση την ισχύουσα νομοθεσία, αλλά και να αναδειχθεί η ιδιαίτερη οικολογική, γεωλογική, υδρολογική και αρχαιολογική αξία των φαραγγιών της κοινότητας Ανδρολίκου, κατέληξε.
